پمپ و مخزن آب ساختمان با مخزن تحت فشار

توضیحات

پمپ و مخزن آب ساختمان با مخزن تحت فشار

سیستم پمپ و مخزن آب ساختمان به همراه مخزن تحت فشار و لوله‌کشی و اتصالات مربوطه، یکی از رایج‌ترین سیستم‌های تأمین و توزیع آب در ساختمان‌ها، ویلاها، باغ‌ها، کارخانه‌ها و حتی مجتمع‌های مسکونی و تجاری است. این سیستم برای ذخیره، تقویت فشار و توزیع یکنواخت و قابل اطمینان آب طراحی شده است. در ادامه اجزای این سیستم و کاربردهای آن را توضیح می‌دهم:

اجزای اصلی سیستم پمپ و مخزن آب ساختمان

1. مخزن ذخیره آب (مخزن پلی‌اتیلن یا فلزی)

   • برای ذخیره‌سازی اولیه آب استفاده می‌شود (مثلاً آب شهری، چاه یا تانکر آبرسانی)
   • حجم آن بسته به مصرف مورد انتظار تعیین می‌شود (مثلاً ۱۰۰۰ لیتر تا ۲۰ هزار لیتر یا بیشتر).

2. پمپ آب

   • وظیفه دارد آب را از مخزن ذخیره مکش کند و با فشار مناسب به سیستم لوله‌کشی ساختمان یا مصرف‌کننده‌ها برساند.
   • قدرت پمپ بر اساس تعداد طبقات، فشار مورد نیاز و دبی مصرفی انتخاب می‌شود.

3. مخزن تحت فشار (تانکر دیافراگمی)

   • یک مخزن فلزی یا کامپوزیتی است که داخل آن یک کیسه‌ی لاستیکی (دیافراگم) قرار دارد و با هوا یا گاز پر شده است.
   • کارکرد اصلی: حفظ فشار ثابت در سیستم و جلوگیری از روشن/خاموش شدن مکرر پمپ (کاهش استهلاک و مصرف انرژی).
   • معمولاً در ظرفیت‌های ۲۴، ۵۰، ۸۰ یا ۱۰۰ لیتری و بیشتر استفاده می‌شود.

4. کلید اتومات (پرشر سوئیچ) و گیج فشار

   • کلید اتومات: پمپ را بر اساس فشار سیستم خاموش و روشن می‌کند.
   • گیج: مقدار فشار سیستم را نشان می‌دهد.

5. مسیر بای پس

• طراحی و اجرای این مسیر و مدار آب بعد از ورودی آب شهری و قبل از پمپ و مخزن آب ساختمان می باشد.
• و به صورتی طراحی و اجرا می شود که آب شهری هم بتواند وارد مخزن ذخیره آب شود. و سپس بوسیله پمپ به واحد ها منتقل شود.
• و هم در صورت لزوم آب شهری مستقیم بدون آنکه وارد مسیر مخزن و پمپ شود به سمت واحد ها منتقل شود.
• .مدار بای پس به دو صورت دستی و اتوماتیک قابل طراحی و اجرا می باشد. که به صورت اتوماتیک پیشنهاد می شود.

    6. لوله‌کشی و اتصالات

• • شامل لوله‌های ورودی، خروجی، انشعابات، شیر یک‌طرفه، شیر فلکه، فیلتر، تبدیل‌ها ، مهره ماسوره ها ، مدار بای پس و … است.
  • بسته به نوع کاربرد، از لوله‌های PVC، لوله های سفید (پلی پروپیلن)، پلی‌اتیلن، پنج‌لایه یا فلزی استفاده می‌شود.

7. تابلو برق

• برای حفاظت از پمپ و تجهیزات سیستم لازم است حتما از یک تابلو برق که شامل کنتاکتور ، فیوز و … است به خصوص برای سیستمهای پمپ و مخزن آب که بالا تر از 2 اسب بخار است استفاده شود.
• یک شناور برقی در داخل مخزن ذخیره آب قرار داده می شود که وظیفه دارد در صورت اتمام آب مخزن به کنتاکتور دستور دهد که پمپ خاموش شود. و از سوختن پمپ و یا آسیب دیدن آن جلوگیری کند.

نحوه عملکرد سیستم پمپ و مخزن آب ساختمان

1. آب از ورودی آب شهری و پس از عبور از مسیر بای پس وارد مخزن ذخیره می‌شود.
2. پمپ با دستور کلید اتومات آب را از مخزن کشیده و با فشار مشخص به سیستم لوله‌کشی وارد می‌کند.
3. مخزن تحت فشار بخشی از آب را ذخیره می‌کند تا فشار سیستم در یک بازه‌ی ثابت نگه داشته شود.
4. وقتی فشار به حداقل تنظیم‌شده رسید (مثلاً ۲ بار)، پمپ روشن می‌شود؛ وقتی به حد اکثر رسید (مثلاً ۴ بار)، پمپ خاموش می‌شود.
5. در صورت قطعی برق آب همچنان می تواند از ورودی شهر وارد مسیر بای پس شود و وارد مسیر ورودی ساختمان شود و آب ساختمان را تامین نماید. بدون آنکه نیاز باشد از مسیر پمپ و مخزن آب عبور کند.
6. در صورت قطع آب شهری هم پمپ میتواند از آبی که در مخزن ذخیره آب ، ذخیره شده آب ساختمان را تامین کند. و در صورت اتمام آب مخزن، بوسیله شناور برقی موجود در مخزن دستور خاموشی پمپ به تابلوی کنترل داده شده و پمپ خاموش می شود.

 

دلایل فنی و کاربردی استفاده از پمپ و مخزن آب در ساختمان‌ها

همانطور که شاید شنیده یا خوانده باشید سازمان آب و فاضلاب کشور به دلایل کمبود آب و بارندگی ها فشار آب شهری را کاهش داده. و حتا ممکن است با ادامه روند کاهش ذخایر آب در سد ها این وضعیت بدتر شود. و یا حتی شاهد قطع آب در برخی شهر ها و مناطق باشیم. لذا استفاده از پمپ و مخزن آب خانگی هر روز بیشتر لازم و ضروری می شود. در زیر به برخی دلایل دیگر این مسئله می پردازم:

1. جبران نوسانات یا قطعی فشار آب شهری

در بسیاری از مناطق شهری و روستایی، فشار آب شهری:

• در برخی ساعات روز بسیار پایین است (مثلاً شب‌ها یا صبح‌ها).
• گاهی کاملاً قطع می‌شود.
• دچار نوسان است و نمی‌توان روی آن برای مصرف روزانه حساب کرد.

راه‌حل: استفاده از یک پمپ و مخزن آب خانگی باعث می‌شود که ساختمان به فشار آب شهری وابسته نباشد. همیشه آب در مخزن وجود دارد و با کمک پمپ و مخزن تحت فشار، به صورت کنترل‌شده به مصرف‌کننده‌ها می‌رسد.

2. افزایش فشار آب برای ساختمان‌های چند طبقه

آب شهری معمولاً توانایی رسیدن به طبقات بالاتر را ندارد (مثلاً طبقه ۳ به بالا). مخصوصاً در ساعاتی که همسایه‌ها همزمان آب مصرف می‌کنند.

راه‌حل: پمپ و مخزن آب ساختمان، فشار لازم را ایجاد می‌کند تا آب به تمام طبقات با فشار یکنواخت برسد. مثلاً برای هر طبقه حدود 1 بار (atm) فشار لازم است؛ پمپ با توان مناسب این فشار را تأمین می‌کند.

3. ️ کنترل مصرف برق و افزایش طول عمر پمپ با مخزن تحت فشار

اگر پمپ مستقیماً با هر بار باز شدن شیر روشن شود، دچار استهلاک شدید، صدای زیاد و مصرف برق بالا می‌شود.

مخزن تحت فشار (که هوای فشرده و آب به صورت مجزا از هم در آن موجود است.) باعث می‌شود:

• فشار سیستم به‌صورت پایدار و یکنواخت باقی بماند.
• پمپ فقط در مواقع ضروری روشن شود (مثلاً بعد از مصرف چند لیتر).
• تعداد دفعات روشن/خاموش شدن پمپ به شدت کاهش یابد.

4. توزیع یکنواخت آب در زمان اوج مصرف

در زمان‌هایی مانند صبح و شب که مصرف آب زیاد است (دوش گرفتن، آشپزی، شستشو…)، فشار شبکه کاهش می‌یابد.

در این سیستم پمپ و مخزن آب ساختمان ، فشار داخلی ساختمان مستقل از فشار شهری است. بنابراین:

• چند نفر به‌طور هم‌زمان می‌توانند از آب استفاده کنند.
• افت فشار محسوس نخواهد بود.
• رفاه و آسایش مصرف‌کنندگان حفظ می‌شود.

5. استفاده اضطراری در مواقع قطعی آب یا آتش‌سوزی

پمپ و مخزن آب ساختمان می‌تواند در شرایط خاص، مثلاً قطع سراسری آب یا بروز آتش‌سوزی، منبع اضطراری تأمین آب باشد.

اگر ظرفیت مخزن مناسب انتخاب شده باشد، می‌توان برای چندین ساعت یا حتی یک روز بدون وابستگی به شبکه، آب در دسترس داشت.

در ساختمان‌های بزرگ، پمپ و مخزن آب ساختمان به عنوان بخشی از سیستم آتش‌نشانی (Fire Fighting) نیز عمل می‌کند.

6. ️ نگهداری و مدیریت ساده‌تر

• سیستم پمپ و مخزن آب ساختمان به راحتی قابلیت تنظیم، تعمیر و سرویس دوره‌ای دارند.
• می‌توان میزان فشار را با گیج کنترل کرد.
• فیلتر و شیرآلات قابل تعویض هستند.
• اگر قطعه‌ای خراب شود، کل سیستم از کار نمی‌افتد؛ فقط همان بخش قابل تعمیر است.

 

الزامات قانونی و فنی برای نصب پمپ و مخزن آب خانگی

1. ممنوعیت نصب مستقیم پمپ بر روی شبکه آب شهری: بر اساس بند ۲-۳۴-۴ آیین‌نامه عملیاتی و شرایط عمومی تعرفه‌های آب و فاضلاب، نصب پمپ به‌صورت مستقیم بر روی شبکه آب شهری (قبل یا بعد از کنتور) ممنوع است. در صورت تخلف، شرکت آب و فاضلاب می‌تواند انشعاب آب را قطع و پمپ را برچیده کند.
2. الزام به نصب مخزن ذخیره آب: برای ساختمان‌هایی که با مشکل افت فشار آب مواجه هستند، نصب مخزن ذخیره آب بین کنتور و پمپ الزامی است. این اقدام به تأمین فشار مناسب آب در طبقات بالا کمک می‌کند و از مشکلاتی مانند مکش هوا و ورود آلودگی به شبکه جلوگیری می‌نماید.
3. الزامات برای ساختمان‌های بلند و پرواحد: در ساختمان‌هایی با بیش از چهار طبقه یا دارای بیش از ۱۰ واحد مسکونی، مالکان موظف به نصب تأسیسات پمپاژ داخلی شامل مخزن ذخیره و پمپ هستند. این تأسیسات باید مطابق با مقررات ملی ساختمان و تحت نظارت سازمان نظام مهندسی اجرا شوند.
4. تعیین ظرفیت مخزن ذخیره: طبق مبحث ۱۶ مقررات ملی ساختمان، شرکت‌های آب و فاضلاب موظف به تأمین فشار آب تا طبقه سوم ساختمان هستند. برای طبقات بالاتر، نصب مخزن ذخیره با ظرفیت حداقل ۷۵ لیتر به ازای هر نفر ساکن در ساختمان توصیه می‌شود.

دلایل فنی و بهداشتی برای این الزامات

• جلوگیری از آلودگی آب: نصب مستقیم پمپ بر روی شبکه آب شهری می‌تواند باعث ایجاد فشار منفی در شبکه شود که ممکن است منجر به مکش آب‌های سطحی آلوده یا فاضلاب به داخل شبکه آب شود.
• حفظ کیفیت آب: استفاده از مخزن ذخیره بین کنتور و پمپ به حفظ کیفیت آب و جلوگیری از ورود املاح مضر به داخل ساختمان کمک می‌کند.
• تأمین فشار مناسب آب: در ساختمان‌های بلند، نصب مخزن و پمپ داخلی به تأمین فشار مناسب آب در طبقات بالا کمک می‌کند و از بروز مشکلاتی مانند کمبود آب یا فشار ضعیف جلوگیری می‌نماید.

توصیه‌ها برای مالکان و سازندگان ساختمان‌ها

• رعایت مقررات ملی ساختمان: در طراحی و اجرای تأسیسات آب و فاضلاب، رعایت مقررات ملی ساختمان، به‌ویژه مبحث ۱۶ (تأسیسات بهداشتی) و مبحث ۲۱ (پدافند غیرعامل)، الزامی است.
• مشاوره با متخصصان: برای طراحی و اجرای صحیح تأسیسات پمپ و مخزن آب خانگی، مشاوره با مهندسان ناظر و متخصصان تأسیسات توصیه می‌شود.
• بازرسی دوره‌ای مخازن: برای حفظ کیفیت آب و جلوگیری از آلودگی، بازبینی و تمیزکاری دوره‌ای مخازن ذخیره آب ضروری است.

در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر یا دریافت راهنمایی‌های فنی در ارتباط با پمپ و مخزن آب خانگی، می‌توانید با شرکت آب و فاضلاب منطقه خود تماس بگیرید یا به وب‌سایت‌های رسمی آن‌ها مراجعه کنید.

لیست کامل لوازم و تجهیزات لازم برای اجرای یک سیستم پمپ و مخزن آب ساختمان:

در ادامه، جدول کامل لیست تجهیزات و لوازم مورد نیاز برای اجرای یک سیستم پمپ و مخزن آب ساختمان با منبع تحت فشار و لوله‌کشی را تهیه کردم. این جدول شامل: نام تجهیز، کاربرد، توضیحات فنی، تعداد پیشنهادی (برای یک سیستم متوسط خانگی)است.

جدول لیست تجهیزات سیستم پمپ و مخزن آب ساختمان با منبع تحت فشار

ردیف	نام تجهیز	کاربرد/نقش	مشخصات فنی پیشنهادی	تعداد
1	مخزن ذخیره آب	ذخیره آب ورودی (شهری یا چاه)	پلی‌اتیلن افقی یا عمودی، 1000–6000 لیتر	1
2	الکتروپمپ	پمپاژ آب از مخزن به شبکه مصرف	نوع جتی/بشقابی، 0.75–2 اسب بخار	1
3	منبع تحت فشار	تثبیت فشار و کاهش استارت پمپ	60 لیتر (یا مطابق محاسبه)	1
4	کلید اتومات مکانیکی یا دیجیتال	کنترل روشن/خاموش شدن پمپ	Cut-in: 2 بار / Cut-out: 3 بار	1
5	مانومتر	نمایش فشار داخل سیستم	0–6 بار یا 0–10 بار	1
6	شیر یک‌طرفه	جلوگیری از برگشت آب به پمپ	سایز برابر با دهانه پمپ	3
7	شیر فلکه	قطع و وصل دستی جریان آب	نوع برنجی یا پلیمری	2–4
8	لرزه‌گیر لاستیکی	کاهش لرزش پمپ و جلوگیری از شکست لوله		1
9	مهره ماسوره	اتصال قطعات برای جداشدن آسان	برنجی یا گالوانیزه	3–6
10	زانویی، بوشن، سه‌راهی، تبدیل	اتصالات لوله‌کشی	برحسب نوع لوله و مسیر	10+
11	لوله آب ورودی	انتقال آب از شبکه شهری به مخزن	پلی‌اتیلن سایز 1 تا 1.5 اینچ	5–15 متر
12	لوله پمپاژ به مصرف	انتقال آب از پمپ به مصرف	پنج‌لایه یا پلی‌اتیلن فشار قوی	10–30 متر
13	شیر تخلیه	تخلیه آب انتهای خط یا برای تعمیر	نصب در پایین‌ترین نقطه	1
14	فلوتر (توپ شناور مخزن)	قطع و وصل ورودی مخزن به صورت خودکار	معمولی یا الکتریکی	1
15	شیر اطمینان (در صورت نیاز)	جلوگیری از فشار بیش از حد	معمولاً روی منبع تحت فشار	1 (اختیاری)
16	هواگیر	خروج هوای سیستم برای عملکرد بهتر	نصب روی خط بالا یا منبع	1 (اختیاری)
17	تابلو برق و فیوز محافظ پمپ	حفاظت الکتریکی پمپ	تایمر، کنترل فاز، فیوز مینیاتوری	1
18	نوار تفلون	آب‌بندی اتصالات رزوه‌ای	هر رول: 10 متر	2–3 رول
19	شناور برقی	دستور خاموشی پمپ در صورت خالی شدن مخزن		1
20	فیتینگ برنجی	جهت ورودی و حروجی آب مخزن ذخیره آّب	مطابق با سایز ورودی آب شهری و ورودی پمپ آب	2
21	پنج راهی	اتصالات روی پمپ آب		1

نکات تکمیلی:

• اتصالات بسته به مسیر و نوع لوله متفاوت خواهند بود.
• لوله‌ها باید فشار کاری مناسب (معمولاً 10 اتمسفر) داشته باشند.
• در ساختمان‌های چند طبقه، ممکن است نیاز به تقویت فشار و منبع بزرگ‌تر باشد.
• برای چاه یا استخر، سطح کنترل اتوماتیک سطح آب هم اضافه می‌شود.

انواع پمپ آب

پمپ‌های آب در بازار ایران تنوع زیادی دارند و بسته به نوع کاربرد (خانگی، صنعتی، کشاورزی، آتش‌نشانی و…) دسته‌بندی می شوند. در ادامه به انواع رایج پمپ‌های آب در بازار ایران همراه با توضیح مختصر اشاره می‌کنم:

۱. پمپ‌های سانتریفیوژ  (Centrifugal Pumps)

کاربرد:  خانگی، آبیاری، صنعتی
ویژگی : پرمصرف‌ترین نوع پمپ. برای انتقال آب تمیز در فشار و دبی‌های مختلف
برندهای رایج : پنتاکس  (Pentax)، لوارا  (Lowara)، لیو  (LEO)، ابارا  (Ebara)، الکتروژن، موتوژن
مدل‌ها:

• تک پروانه
• دو پروانه
• افقی و عمودی

۲. پمپ‌های جتی  (Jet Pumps)

کاربرد:  خانگی (ویلاها، طبقات بالا)
ویژگی:  مکش قوی‌تر نسبت به پمپ‌های سانتریفیوژ معمولی – مناسب برای عمق مکش زیاد
عمق مکش:  تا حدود 8-9 متر
برندها:  پنتاکس، لیو، ابارا، الکتروژن

۳. پمپ‌های بشقابی  (Peripheral)

کاربرد: در سیستم های پمپ و مخزن آب خانگی
ویژگی: فشار زیاد، دبی کم – مناسب برای آپارتمان‌های کوچک یا طبقات پایین
برندها: پنتاکس مدل CAM، لیو مدل AJM، ابارا، الکتروژن
نکته: برای مکش عمق کم مناسب است

۴. پمپ‌های طبقاتی  (Multistage)

کاربرد:  بوسترپمپ‌ها، مجتمع‌ها، فشار بالا با دبی نسبتاً کم
انواع:

• افقی  (Horizontal Multistage)
• عمودی  (Vertical Multistage)
  برندها:  گراندفوس، لوارا، پنتاکس، Wilo

۵. پمپ‌های کفکش  (Submersible Pumps – Drainage)

کاربرد:  تخلیه چاه، استخر، جمع‌آوری آب باران، انتقال آب تمیز
ویژگی:  نصب غوطه‌ور در آب
جنس بدنه:  چدن، استیل
برندها:  توان تک، اسپیکو، ابارا، لیو، داب

۶. پمپ‌های لجن‌کش  (Sewage Pumps)

کاربرد:  انتقال فاضلاب، آب گل‌آلود، لجن
ویژگی:  دارای پروانه باز یا نیمه باز
برندها:  توان تک، اسپیکو، Flygt، داب

۷. پمپ‌های شناور  (Well Submersible Pumps)

کاربرد:  چاه‌های عمیق
ویژگی:  موتور و پمپ یکپارچه داخل آب
برندها:  پمپیران، اسپیکو، ابارا، لیو، گراندفوس

۸. بوستر پمپ‌ها  (Booster Pumps)

کاربرد:  تأمین فشار ثابت برای ساختمان‌ها، مجتمع‌ها، بیمارستان‌ها
ویژگی:  ترکیب چند پمپ با تابلو کنترل
برندها:  ساخت داخل با موتور ابارا، الکتروژن، موتوژن – یا وارداتی مثل پنتاکس، لوارا

 

چگونه یک پمپ مناسب برای ساحتمان انتخاب کنیم؟

برای انتخاب پمپ مناسب برای سیستم پمپ و مخزن آب خانگی، باید چند پارامتر مهم رو در نظر گرفت. انتخاب درست باعث می‌شود پمپ فشار مناسب داشته، بی‌صدا کار کند، و عمر طولانی‌تری داشته باشد.

در ادامه گام‌به‌گام توضیح می‌دهم:

۱. تعیین تعداد طبقات و واحدها

• ارتفاع ساختمان (متر یا طبقه)
• تعداد واحدها و میزان مصرف هر واحد (تعداد نفرات، شیرآلات، ماشین لباس‌شویی و…)

به‌طور تقریبی، هر طبقه حدود ۳ متر ارتفاع دارد.

۲. محاسبه هد (Head) مورد نیاز

هد کل پمپ = ارتفاع ساختمان + افت فشار لوله‌ها + فشار مورد نیاز شیرآلات

مثلاً برای یک ساختمان ۵ طبقه:

• ارتفاع ساختمان: 5 × 3 = 15 متر
• فشار شیرآلات: حدود 2 بار (معادل 20 متر)
• افت فشار در مسیر لوله: حدود 5 متر

هد کل ≈ 15 + 20 + 5 =40 متر

۳. محاسبه دبی (آبدهی یا Flow rate)

بسته به تعداد واحدها:

• هر واحد مسکونی معمولاً بین 0.5 تا 1.0 متر مکعب در ساعت مصرف دارد.
• برای ساختمان ۱۰ واحدی → دبی پمپ ≈ 5 تا 10 m³/h

اگر از منبع ذخیره (مخزن زمینی) استفاده شود، می‌توان با کمی تأخیر دبی لحظه‌ای را کاهش داد.

۴. انتخاب نوع پمپ

برای ساختمان‌های معمولی:

• پمپ بشقابی یا جتی برای ساختمان‌های تا 4-5 طبقه
• پمپ سانتریفیوژ طبقاتی افقی یا عمودی برای ساختمان‌های بلند
• بوسترپمپ برای مجتمع‌های بزرگ با مصرف متغیر

۵. در نظر گرفتن سایر موارد

• بی‌صدا بودن:  پمپ‌های با موتورهای باکیفیت (مثل لوارا یا گراندفوس) بی‌صداتر هستند.
• تابلو کنترل و اتوماتیک:  استفاده از منبع تحت فشار یا کلید دیجیتال برای کنترل روشن/خاموش شدن پمپ
• محل نصب:  تهویه، دسترسی آسان برای سرویس، محافظت در برابر یخ‌زدگی

 

انواع مخزن آب ساختمانی پلی اتیلن

در بازار ایران مخازن آب پلی‌اتیلن (یا مخازن پلاستیکی) پرکاربردترین نوع مخزن برای ذخیره آب آشامیدنی در سیستم پمپ و مخزن آب خانگی هستند. این مخازن به خاطر سبک بودن، مقاومت بالا در برابر خوردگی، نصب آسان و قیمت مناسب، بسیار رایج‌اند. در ادامه انواع مختلف مخزن آب پلی‌اتیلن موجود در بازار ایران را همراه با ویژگی‌هایش  توضیح می‌دهم:

۱. مخزن عمودی (ایستاده)

• شکل:  استوانه‌ای، قطر کمتر، ارتفاع بیشتر
• ظرفیت رایج:  از 100 لیتر تا 20,000 لیتر
• کاربرد:  خانه‌های ویلایی، زیرزمین یا موتورخانه
• ویژگی:
  • اشغال فضای کمتر در سطح
  • مناسب برای مکان‌های با فضای محدود در کف.
  • بهتر برای فضاهایی که سقف بلند دارند.
• نکته:  پایداری کمتری نسبت به نوع افقی دارد (در مقابل زلزله یا باد).

۲. مخزن افقی (خوابیده)

• شکل:  استوانه‌ای، با طول بیشتر و ارتفاع کمتر
• ظرفیت رایج:  از 100 تا 5000 لیتر
• کاربرد:  پشت‌بام ساختمان‌ها، حیاط
• ویژگی:
  • پایداری بالا در برابر لرزش و باد
  • نصب آسان‌تر روی سطح صاف
  • مناسب برای فضاهای با محدودیت ارتفاع
• نکته:  برای سقف‌هایی که تحمل بار محدودی دارند هم انتخاب خوبی است.

۳. مخزن مکعبی یا کتابی

• شکل:  مکعب مستطیل با عرض کم (تخت و باریک)
• ظرفیت رایج : 200 تا 1000 لیتر
• کاربرد:  فضاهای محدود مثل بین دو دیوار، زیر راه‌پله یا پشت دیوار.
• ویژگی:
  • فضای اشغالی بسیار کم
  • نصب آسان در مکان‌هایی که مخزن گرد جا نمی‌شود.
• نکته:  چون معمولاً دیوار به دیوار نصب می‌شود، بهتر است از برندهایی با کیفیت بالا استفاده شود تا نشتی ندهد.

۴. مخزن زیرپله‌ای

• شکل:  منحنی یا زاویه‌دار، متناسب با شیب پله
• ظرفیت رایج: 250 تا 750 لیتر
• کاربرد:  خانه‌های فاقد موتورخانه یا جای نصب مخزن
• ویژگی:
  • استفاده بهینه از فضای مرده زیر پله
  • مخصوص خانه‌های کوچک و آپارتمانی
• نکته:  هنگام خرید باید زاویه دقیق پله بررسی شود تا اندازه دقیق متناسب انتخاب شود.

۵. مخزن انبساط (برای پکیج یا موتورخانه)

• شکل:  استوانه‌ای کوچک
• ظرفیت رایج : 50 تا 200 لیتر
• کاربرد:  برای جبران انبساط آب گرم در سیستم گرمایشی
• ویژگی:
  • در سیستم‌های پکیج، شوفاژ یا دیگ بخار
  • نصب در موتورخانه یا بالای سیستم گرمایش
• نکته:  با مخزن ذخیره آب آشامیدنی فرق دارد، کاربردش فقط در مدار بسته است.

۶. مخزن دفنی (زیرزمینی)

• شکل:  استوانه‌ای یا بیضی، بدنه تقویت‌شده
• ظرفیت رایج:  از 500 تا 5000 لیتر
• کاربرد:  ساختمان‌هایی که فضای باز ندارند یا مایل به مخفی کردن مخزن هستند.
• ویژگی:
  • قابلیت دفن در زیر خاک
  • بدنه تقویت‌شده برای تحمل فشار خاک
• نکته:  باید حتماً در محل خشک و با زهکشی مناسب دفن شود تا دچار خوردگی یا فشار جانبی نشود.

لایه‌بندی مخزن‌های پلی‌اتیلن خانگی

مخازن فوق ممکن است در انواع زیر تولید شوند:

• تک‌لایه:  فقط برای مکان سرپوشیده
• سه‌لایه:  رایج‌ترین، ضد UV، ضدجلبک، بهداشتی (مناسب فضای باز)
• چهار/پنج‌لایه:  برای آب شرب در مناطق گرمسیری یا کاربرد خاص

فرمول های محاسباتی مربوط به پمپ و مخزن آب خانگی

1. محاسبه فشار سیستم

برای تعیین فشار مورد نیاز پمپ و مخزن آب ساختمان باید موارد زیر را در نظر گرفت:

• فشار استاتیکی (ارتفاع ستون آب)
• افت فشار در لوله‌ها، اتصالات و شیرآلات
• فشار کاری مصرف‌کننده

فشار کل مورد نیاز:

P total​=P static​+P loss​+P consumer​

P TOTAL   فشارکل هست

P STATIC فشار مورد نیاز تا آب به بالاترین مصرف کننده برسد

P LOSS افت فشار در لوله هاست

P CONSUMER فشار مورد در مصرف کننده

که فشارها بر حسب متر آب (mH2O) یا پاسکال محاسبه می‌شوند.

2. محاسبه قدرت پمپ

توان مورد نیاز پمپ بستگی به دبی و ارتفاع پمپ دارد.

فرمول توان هیدرولیکی پمپ:

P=ρ×g×Q×H×η​

که در آن:

• P =  توان مورد نیاز (وات)
• ρ =  چگالی آب (حدود 1000 کیلوگرم بر متر مکعب)
• g =  شتاب جاذبه (9.81 متر بر ثانیه مربع)
• Q =  دبی آب (متر مکعب بر ثانیه)
• H =  ارتفاع کل یا هد کل (متر)
• η =  راندمان پمپ (معمولاً بین 0.6 تا 0.8)

3. سرعت مجاز آب در لوله‌ها

برای جلوگیری از صدا و خوردگی، سرعت آب در لوله‌ها محدود است:

• در لوله‌های فولادی یا فلزی معمولاً 1.5 تا 3 متر بر ثانیه
• در لوله‌های پلاستیکی حدود 1 تا 2 متر بر ثانیه

محاسبه توان پمپ برای ساختمان 5 طبقه با 28 واحد

برای محاسبه توان پمپ یک ساختمان 5 طبقه با 28 واحد، ابتدا باید چند پارامتر کلیدی را تعیین کنیم:

۱. مشخصات و فرضیات اولیه

• تعداد طبقات: ۵ از محل قرار گرفتن محزن محاسبه می شود تا پشت بام
• تعداد واحدها: ۲۸
• مصرف آب متوسط هر واحد: حدود 150 لیتر در روز (مقدار تقریبی برای آپارتمان‌ها)
• ارتفاع هر طبقه: تقریباً 3 متر
• راندمان پمپ فرضی: 70% (η=0.7)
• سرعت مجاز جریان آب در لوله‌ها: حدود 2 متر بر ثانیه
• ضریب اطمینان و افت فشار در سیستم را هم لحاظ می‌کنیم.

روش محاسبه دبی لحظه‌ای (Peak Flow Rate) برای ساختمان مسکونی

۱. تعیین تعداد واحدها و تعداد شیرآلات اصلی مصرف‌کننده

• تعداد واحدها: ۲۸
• فرض کنیم هر واحد ۵ شیر اصلی (شیر حمام، توالت، سینک آشپزخانه و…) دارد.
• جمعاً ۲۸ × ۵ = ۱۴۰ شیر

۲. جریان لحظه‌ای هر شیر (به طور متوسط)

• فرض کنیم جریان هر شیر حدود ۰.۲ لیتر بر ثانیه (معمول برای شیرآلات خانگی)
• بعضی شیرها ممکنه کمتر یا بیشتر باشن اما برای محاسبه متوسط کافی است.

۳. ضریب همزمانی (Simultaneity Factor)

• در هر لحظه همه شیرها باز نیستند.
• ضریب همزمانی براساس استانداردهای مختلف (مثلاً ASHRAE یا IPC) برای ساختمان مسکونی بین 0.1 تا 0.3 است.
• فرض کنیم ضریب همزمانی 0.1 باشد (یعنی 10 درصد شیرها همزمان باز هستند) برای کم مصرف ها تا مصرف کننده های متوسط.

دبی لحظه‌ای:

 Qpeak=140×0.2×0.1=2.8 lit/sec لیتر بر ثانیه

که در آن 140 تعداد کل شیر های ساختمان ، 0.2 لیتر بر ثانیه مصرف متوسط هر شیر و 0.1 ضریب همزمانی شیر های کل ساحتمان است.

توان پمپ با هد 50 متر و راندمان 70%:

P=ρ×g×Q×H×η​

P=1000×9.81×0.0028×50×0.7=1373.4×0.7=1962w ≈ 2 kwوات

نتیجه:

با ضریب همزمانی 0.1، دبی لحظه‌ای حدود 2.8 لیتر بر ثانیه یا 168 لیتر بر دقیقه و توان پمپ حدود 2 کیلووات حدود 2.6 اسب بخار می‌شود که کاملاً منطقی و متناسب با ساختمان ۵ طبقه و ۲۸ واحد است. که انتخاب پمپ 2.2 کیلو وات یا 3 اسب بخار مناسبترین گزینه است.

محاسبه حجم مخزن ذحیره آب ساختمان

مطابق با دستورالعمل سازمان آب و فاضلاب حجم مخزن ذخیره آب مورد نیاز هر ساختمان می بایست بر اساس حداقل 75 لیتر به ازای هر نفر در نظر گرفته شود.

به عنوان مثال اگر یک ساختمان 20 واحده داشته باشیم و متوسط اعضا هر واحد 3 نفر باشند حجم مخزن مورد نیاز برای آن ساختمان 20 واحده می شود :

V= 75x20x3=4500 LIT

که انتحاب مبع 5000 لیتری یا 6000  لیتری یا دو مخزن 3000 لیتری که با هم موازی شوند مناسب می باشد.

نقشه شماتیک نصب و لوله کشی سیستم پمپ و مخزن آب ساختمان با مسیر بای پس

در شکل زیر یک نقشه شماتیک از نصب پمپ و مخزن آب خانگی با مخزن تحت فشار و مدار بای پس و لوله کشیها و تجهیزات لازم نشان داده شده است. این نقشه موارد زیر را شامل می شود:

• مسیر ورودی آب شهری
• مخزن ذخیره
• پمپ آب
• منبع تحت فشار
• مدار بای‌پس با شیر فلکه و شیر خودکار و اتصالات لازم
• لوله خروجی به ساختمان
• شیرآلات و اتصالات اصلی

مزیت های خرید پکیج پمپ و مخزن آب خانگی از نیک داد کالا:

• پکیج های پیشنهادی ما بر اساس شرایط ساختمان شما و نیاز های شما طراحی و اجرا می شود.
• تمامی استاندارد ها و ایین نامه های سازمان آب و فاضلاب در طراحی و اجرای پمپ و مخزن آب ساختمان لحاظ شده است.
• تیم حرفه ای نصب ما تجربه های لازم برای نصب و راه اندازی یک سیستم بدون ایراد و با کیفیت بالا را دارند.
• کلیه پکیجهای پمپ و مخزن آب خانگی پیشنهادی ما با کیفیت بالا و قیمت مقرون به صرفه و با در نظر گرفتن انصاف انتخاب شده اند. با این همه با توجه به خواست مشتری قابل تغییر می باشند.
• در محاسبات طراحی پمپ و مخزن آب ساختمان ما حداقل های الزامی سازمان آب و فاضلاب را لحاظ کرده ایم.
• کلیه اقلام در شرکت موجود بوده و با قیمت مناسب به شما پیشنهاد می گردد.
• از آنجا که از صفر تا صد بازدید محل ، کارشناسی، طراحی، تهیه لوازم و تجهیزات و نصب و اجرای سیستم پمپ و مخزن آب خانگی توسط ما انجام می شود. در وقت ، انرژی و پول شما صرفه جویی می شود.

شما همواره میتوانید برای مشاوره و گرفتن اطلاعات مورد نیاز با ما تماس بگیرید. و در صورت نیاز پیشنهاد طرح و پکیج مناسب پمپ و مخزن آب ساختمان خود را از ما بخواهید. در صورت نیاز امکان حضور کارشناس در محل شما و بازدید و ارائه نظر کارشناسی امکان پذیر هست.